Charlie Hebdo và bản tuyên bố

Một sáng mùa Đông châu Âu, tôi nhận được một bức thông báo của Văn phòng Chính phủ Áo, về việc mời các nhà báo đến dự buổi Lễ tưởng niệm các nạn nhân và các nhà báo Pháp vừa bị sát hại tại Paris. Buổi lễ sẽ diễn ra vào lúc 16h, ngày 11/01/2015, tại quảng trường Quốc hội, Vienna. Sau khi nhận được thông báo, tôi còn nhận được một tin nhắn từ một đồng nghiệp bản xứ: “Y ơi hãy mời những người bạn tốt của bạn đến đây nhé, để cùng lan tỏa thông điệp nhé...”. Tôi hơi ngạc nhiên, ở chỗ là những lần trước, nếu có sự kiện gì quan trọng thì đồng nghiệp này chỉ lưu ý rằng: “hãy mời những người bạn của bạn đến nhé”, nhưng lần này bạn ấy lại nhấn mạnh là: “mời những người bạn tốt (?!)”.

          Thông điệp về buổi Lễ tưởng niệm các nạn nhân và các nhà báo Pháp,  cũng được đăng trên trang Facebook của Chính phủ, và ngay lập tức đã có 3.173 người đăng kí tham dự, nhưng sau đó, khi diễn ra buổi lễ, đã có 12.000 người tham dự (theo thống kê sơ bộ của Ban Tổ chức). Tại đây, Chính phủ, các tổ chức tôn giáo và nhân dân Áo đã đưa ra thông điệp: “Đoàn kết chống khủng bố” (Gemeinsam gegen den Terror). Hành động này thể hiện trách nhiệm của Chính phủ và nhân dân Áo luôn sẵn sàng đồng hành với Chính phủ và nhân dân Pháp trong những thời khắc khó khăn.

          Trong lúc tác nghiệp, có vài lần chúng tôi đã phải len lỏi qua dòng người ken cứng để chen lên phía trước chụp ảnh. Lúc đầu, một vài người cảm thấy khó chịu, thậm chí không cho chúng tôi đi qua, nhưng khi biết là nhà báo thì ngay lập tức họ bảo nhau nhường đường cho chúng tôi tiến về phía trước.

Người dân Áo dự lễ tưởng niệm vụ CHARLIE HEBDO!

Trong buổi tưởng niệm, Bản Tuyên bố của Chính phủ Áo được Elisabeth Orth và Peter Matić đọc vang tại quảng trường: “Chúng ta có mặt tại đây hôm nay để chứng tỏ sự lo ngại và tinh thần đoàn kết. Chính phủ Áo xin cảm ơn các đại diện của các cộng đồng tôn giáo được công nhận ở Áo đã tham gia cùng nhau trong cuộc biểu tình này. Chúng ta gửi lời cảm thông sâu sắc đến các gia đình của những người bị sát hại và những người bị thương tại Pháp. Chính phủ Áo cúi đầu tưởng niệm các nạn nhân khủng bố bị sát hại tại Pháp. Chúng ta gửi sự đồng cảm sâu sắc đến tất cả nhân dân Pháp, những người phải chịu đựng cảnh bạo lực hèn hạ ngày hôm đó. Chúng ta đã chứng kiến một vài kẻ hèn hạ đang cố gắng để gây tổn hại cho sự đoàn kết, sự tương thân tương ái, chung sống hòa bình trong dân chủ của chúng ta. Tất cả những người thiệt mạng hay bị thương tại Pháp đều là những người bảo vệ cho nền tự do và dân chủ của châu Âu chúng ta theo nhiều cách khác nhau: Các nhà báo, bằng cách thể hiện tư tưởng sống và tự do ngôn luận; Các nhân viên cảnh sát, với công việc là bảo vệ tự do và dân chủ của chúng ta tại Châu Âu; Các công dân thuộc các tôn giáo khác nhau, những người dường như ở sai thời điểm tại địa điểm khủng bố. Sự kiện thảm họa tại Pháp đưa những người dân chủ tại châu Âu sát lại gần nhau hơn, giúp chúng ta thống nhất thành một khối như ngày hôm nay. Cũng giống như nước Pháp, hôm nay rất nhiều người tụ tập tại đây, những con người có nguồn gốc, số phận, niềm tin và lối sống khác nhau, có niềm tin tôn giáo khác nhau, quan điểm chính trị khác nhau,ở mọi lứa tuổi và thuộc các quốc tịch khác nhau. Nhưng chúng ta muốn sống trong hòa bình, trong tự do và đoàn kết. Đó là sợi dây kết nối chúng ta. Nhiều thế hệ người châu Âu đã phải ngã xuống, phải đổ máu trên các chiến trường châu lục này để giành được điều đó, để chúng ta có thể sống trong tự do và hòa bình.

          Tất cả các bạn và các con cháu của chúng ta đều nắm được bài học của lịch sử châu Âu: Không bao giờ chiến tranh nữa! Không bao giờ bạo lực một lần nữa! Phải mất nhiều thế kỷ cho những lý tưởng của Khai sáng và Cách mạng Pháp được công nhận trong các hiến pháp của châu Âu và các thỏa thuận siêu quốc gia. Hôm nay, nó là cơ sở cho hợp tác châu Âu hòa bình của chúng ta trong thế kỷ XXI này. Tinh thần tự do, tinh thần bình đẳng và bác ái phổ biến tại châu Âu ngày hôm nay được xây dựng trên những tàn tích của chiến tranh, bạo lực, và kích động phân biệt chủng tộc của cuộc đàn áp dân tộc. Châu Âu mới không bao giờ cho phép tái diễn bạo lực và vô pháp luật. Vì các giá trị của chúng ta - dân chủ và nhân quyền, tự do ngôn luận và tự do báo chí - Chúng ta sẽ không chịu khuất phục. Chúng ta sẽ không hề do dự mang hết sự can đảm và gai góc/sự giận dữ ra để chống lại bạo lực. Các tấm khiên bảo vệ tự do và dân chủ là: các quy định của pháp luật, nhân phẩm con người, tinh thần đoàn kết, tôn trọng - cũng như: lòng can đảm!

          Hôm nay, chúng ta đoàn kết và tôn trọng tất cả mọi người ở Áo và ở châu Âu! Chúng ta - hơn bao giờ hết - đứng cùng nhau và đồng tâm tuyên bố chống lại khủng bố với tất cả sức mạnh của chúng ta. Chúng ta phải nhận thức rằng: những kẻ sử dụng bạo lực chỉ là thiểu số. Nhưng chúng ta - những người bác bỏ chủ nghĩa khủng bố - là đa số. Chúng ta đang cùng nhau và nhận thức được rằng: Hòa bình và Tự do chỉ có thể có khi đoàn kết và thống nhất đấu tranh. Chúng ta hãy biến sự kiện đau buồn đã qua thành cơ hội để thêm đồng lòng, thêm quyết tâm, thậm chí thêm mạnh mẽ mỗi khi gặp vấn đề gì liên quan đến tự do và các giá trị sống của chúng ta, đó chính là cơ sở của nền tự do. Thái độ của chúng ta với các cuộc tấn công hèn nhát tại Pháp là: Không thể xóa bỏ nền tự do và dân chủ của chúng tôi. Tình đoàn kết châu Âu muôn năm!”.

Đoàn Việt Nam tại Lễ tưởng niệm các nạn nhân và các nhà báo Pháp (Vienna, Áo)

Bản Tuyên bố này đã cho chúng ta thấy nhiều điều, về tình đoàn kết, về quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí... trên hết, đó là tình người. Mặc dù, thời tiết rất lạnh nhưng từ nguyên thủ đến dân thường, từ em bé đến các cụ già, từ người khỏe mạnh đến người khuyết tật... họ đều lặng lẽ đứng bên nhau, tay trong tay cầm tấm biển, có dòng chữ: “Tôi là CHARLIE”. Hai người phụ nữ Áo chỉ vào tấm biển và nói với tôi rằng: “Chúng tôi đều là nhà báo của Charlie đây, nào hãy giết chúng tôi đi, xem các người có giết hết được không”. Trong biển người đó, cũng có sự xuất hiện của một Đoàn Việt Nam đang công tác tại châu Âu. Họ có mặt từ rất sớm, và chịu rét đến gần cuối buổi lễ mới rời đi. Mặc dù, họ chỉ đứng đó trong khoảnh khắc ấy, nhưng đó là khoảnh khắc lịch sử! Khoảnh khắc đó cũng ít nhiều khiến họ cảm nhận được tình cảm của Chính phủ và công chúng Áo dành cho các nhà báo đã hy sinh trong vụ khủng bố tại tòa soạn Charlie Hebdo nói riêng và các nhà báo quốc tế nói chung.